Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2012

Το τέλος της μεταπολίτευσης

Bρισκόμαστε σε εποχή μετασχηματισμού. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το όραμα της ενωμένης και με κοινό νόμισμα Ευρώπης απομακρύνεται. Από τα ισότιμα κράτη-μέλη περνάμε στους ηγεμονικούς συνασπισμούς και στην Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων.

Η Αμερική, απ’ όπου ξεκίνησε η οικονομική κρίση, δείχνει να χάνει, για πρώτη φορά μετά τον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον πρωτεύοντα ρόλο στην παγκόσμια οικονομία, καθώς νέες οικονομικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ινδία αναδύονται.

Η αραβική άνοιξη δημιουργεί νέα δεδομένα στον αραβικό κόσμο.Στη Τουρκία ο Ερντογάν οραματίζεται τον εαυτό του ως νεοσουλτάνο και στη Ρωσία ο Πούτιν ενεργεί σαν πανίσχυρος τσάρος.

Οι πλατείες γίνονται σύμβολα παγκόσμιας αντίστασης. Κινήματα καταλήψεων ξεπροβάλλουν από παντού και χρησιμοποιούν για πρώτη φόρα σαν εργαλείο οργάνωσης δράσεων και διάχυσης της πληροφορίας ένα νέο μέσο, το διαδίκτυο.



Τέλος εποχής

Στην Ελλάδα της κρίσης και του μνημονίου, το εύρος των αλλαγών που συντελούνται είναι τέτοιο ώστε να αναιρείται η αντίληψη ότι βρισκόμαστε εντός μιας ενιαίας περιόδου, με συγκεκριμένα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, που ονομάστηκε «μεταπολίτευση».

Ο μετασχηματισμός της ελληνικής κοινωνίας αντανακλάται και στα κόμματα εξουσίας, που σα φορείς του παλαιού τίθενται εκτός εποχής, και κατά συνέπεια το μέλλον τους προδικάζεται αβέβαιο.

Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., οι κομματικοί σχηματισμοί που παγιώθηκαν ως φορείς του δικομματικού συστήματος εξουσίας στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας. Το πολιτικό τους προϊόν δεν είναι πια ελκυστικό και η εκλογική τους δύναμη, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, συρρικνώνεται στα χαμηλότερα ιστορικά τους επίπεδα. Οι αιτίες πολλές. Το πελατειακό σύστημα, το οποίο αποτέλεσε τη δεξαμενή των ψηφοφόρων τους, καταρρέει, καθώς ο μεγάλος ασθενής είναι πια το ίδιο το κράτος. Η ιδεολογική τους βάση είναι και αυτή σαθρή, μετά και το τέλος των μεγάλων αφηγήσεων. Η πρακτική τους –άλλα υπόσχομαι προεκλογικά και άλλα εφαρμόζω μετά– τα κατέστησε, επιπλέον, πλήρως αναξιόπιστα. Η πολιτική τους τον καιρό του μνημονίου δεν είναι τίποτα άλλο παρά φοροδοτική, πλήττοντας τον μεσαίο χώρο, δηλαδή την εκλογική τους βάση.

Το φιλί ζωής του Παπαδήμου...

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, και σε μια ύστατη προσπάθεια να γαντζωθούν για λίγο ακόμη στη εξουσία, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. αναδιπλώθηκαν. Η “ντρίπλα” του Γ. Παπανδρέου να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ έδρασε σαν πυροκροτητής, συμπυκνώνοντας τον πολιτικό χρόνο βίαια. Το μέλλον ήρθε πιο κοντά στο τώρα και το εδώ, καθώς τα δύο κόμματα εξουσίας “αναγκάστηκαν” να προχωρήσουν σε συγκυβέρνηση με πρωθυπουργό ένα τρίτο πρόσωπο, με τη σύμπραξη του Γιώργου Καρατζαφέρη, προκειμένου να απορροφήσουν τους κοινωνικούς κραδασμούς που επέφερε η πολιτική του μνημονίου.

Η κυβέρνηση Παπαδήμου είχε αρχικά ορίζοντα παραμονής τον Φεβρουάριο του 2012, όταν θα είχαν εκπληρωθεί κάποιοι συγκεκριμένοι δημοσιονομικοί στόχοι (PSI), με την προσδοκία ότι το κλίμα θα είχε κάπως αντιστραφεί. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν μοιάζει εφικτό και η παράταση της κυβέρνησης Παπαδήμου μέχρι το 2013 ακούγεται ως το πιο λογικό σενάριο για το ίδιο το σύστημα.

...και η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ

Με την κυβέρνηση Παπαδήμου δεν έσπασε απλά το μονοπώλιο της εναλλαγής εξουσίας. Είναι το επιστέγασμα μιας διαδικασίας που, μετά από αυτό, τίποτα στο πολιτικό προσκήνιο δεν μπορεί να είναι το ίδιο.

Η προβλεπόμενη κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ αφήνει ένα μεγάλο κενό στο χώρο της κεντροαριστεράς. Στο εσωτερικό της σοσιαλιστικής παράταξης εξελίσσονται έντονες διεργασίες. Οι διεργασίες αυτές αφορούν τόσο στα πρόσωπα και στις φιλοδοξίες τους, όσο και στην πολιτική πλατφόρμα που θα διαμορφωθεί. Ωστόσο, η μεγάλη φθορά που έχει υποστεί το ΠΑΣΟΚ, όσο και η πληθώρα “φερέλπιδων” αρχηγών δεν αποτελούν εχέγγυα για τη μελλοντική ενότητα του ΠΑΣΟΚ. Αν επιβεβαιωθούν και οι δημοσκοπικές προβλέψεις που κατακρημνίζουν το πάλαι ποτέ σοσιαλιστικό κόμμα σε ποσοστά γύρω στο 15%, τότε οι μετεκλογικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ θα είναι καταιγιστικές, που μπορεί να σημάνει και την οριστική διάλυση του κόμματος που ταυτιστηκε με τον όρο «αλλαγή» στην μεταπολιτευτική Ελλάδα. Τώρα, η αλλαγή θα αφορά το ίδιο το κόμμα.

Πολυσυλλεκτική Βουλή

Στο μεταξύ, η Ν.Δ. προσδοκά να είναι το πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται ότι θα κατακτήσει την πολυπόθητη αυτοδυναμία, που έχει θέσει ως στόχο ο Σαμαράς. Η συμμετοχή της στη συγκυβέρνηση εντάσσει και τη δεξιά παράταξη στο μνημονιακό κάδρο, με αποτέλεσμα να χάνει το συγκριτικό της πλεονέκτημα απέναντι στο ΠΑΣΟΚ. Στη συνείδηση των ψηφοφόρων, ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και ΛΑΟΣ λειτουργούν ταυτόσημα ως φορείς του μνημονίου. Τα κόμματα της Αριστεράς φαίνεται ότι προσελκύουν ολοένα και περισσότερους (απογοητευμένους) ψηφοφόρους. Η λελογισμένη και συντηρητική αριστερά του κ. Κουβέλη εμφανίζει αυξημένη δυναμική στις δημοσκοπήσεις, ενώ ενισχυμένος από τη νέα κατάσταση εμφανίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ και η αντιμνημονιακή ρητορική του. Το ΚΚΕ παραμένει σταθερά κοντά σε διψήφια επίπεδα.

Η επόμενη βουλή θα είναι η πιο πολυσυλλεκτική των τελευταίων ετών: Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Αριστερά, Συνασπισμός, Οικολόγοι θα συνθέσουν πιθανότατα την επόμενη βουλή. Το πού θα καταλήξει ο πολιτικός πλουραλισμός ή ποιες θα είναι οι συνέπειες κυρίως για τα κόμματα εξουσίας, μένει να φανεί.

Σε κάθε περίπτωση, οι ενδείξεις ότι το πολιτικό σύστημα μετασχηματίζεται είναι πολλές. Οι επόμενες εκλογές θα αποτελέσουν την αρχή του τέλους για τις πολιτικές ισορροπίες που παγιώθηκαν στην μεταπολιτευτική Ελλάδα και ο ιστορικός του μέλλοντος, όταν ολοκληρωθούν όλα τα κομμάτια που συνθέτουν το παζλ, θα προσδώσει στην εποχή που έρχεται μια νέα ορολογία.



http://www.babylonia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :