διαβάζω” απο το βιβλίο του Κωστή Γκορτζή “Το Βέλος στην καρδιά της δικτατορίας”:
…” Υπάρχουν και κάποιοι λίγοι που δηλώνουν με βεβαιότητα ότι το Ναυτικό αντέδρασε γιατί…δεν συμπεριλήφθηκε στον πυρήνα της χούντας. Κατά την προσωπική μου άποψη, η βάση , η μαγιά, που διαφοροποίησε τη στάση των στελεχών του Ναυτικού απο την αρχή έχει να κάνει με τον πολιτισμό της θάλασσας. Όχι με την έννοια του πολιτισμού που έχει επικρατήσει και αποδίδεται απο του ξένους ως κουλτούρα-culture-καλλιέργεια-,αλλά με την πρωταρχική της έννοια αυτή της διαμόρφωσης της ιδιότητας του πολίτη, που οι ξένοι,σωστά κατα τη γνώμη μου, αποδίδουν ως civilization. Πολιτισμός, ως διαδικασία διαμόρφωσης του ατόμου ως πολίτη της κοινωνίας. Το σύνολο, δηλαδή, νόμων, κανονών, παραδόσεων, αρχών και αξιών που προσδιορίζουν υποχρεώσεις και δικαιώματα στον καθένα για την εξασφάλιση της λειτουργίας μιας κοινωνίας.
Πέρα απο εθνολαγνείες και αρχαιοπληξίες του σύγχρονου Έλληνα, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την ιστορική πραγματικότητα ότι , δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες ήταν αυτοί που διαμόρφωσαν τον πολιτισμό, το σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας, που οι ίδιοι ονόμασαν Δημοκρατία. Και είναι ιστορική πραγματικότητα ότι ο πολιτισμός αυτός υιοθετήθηκε με διάφορες παραλλαγές η εξελίξεις στο πέρασμα του χρόνου απο το λεγόμενο δυτικό κόσμο. Πως πρωτοδιαμορφώθηκε, όμως, αυτός ο πολιτισμός και πως διαδόθηκε σε όλα τα μήκη και πλάτη του γνωστού τότε κόσμου, στις πρωτόγονα οργανωμένες κοινωνίες;
Αν αποδεχτούμε άλλη μια ιστορική πραγματικότητα αυτήν της κρίσιμης εξάρτησης των πρώτων κατοίκων της περιοχής για την επιβίωση και την ανάπτυξη της κοινωνίας τους απο την θάλασσα, ίσως βρούμε τις απαντήσεις για όλα.
Ας στραφούμε, λοιπόν, στην θάλασσα. Εκεί, σε οποιουσδήποτε τύπου και μέγεθους πλωτό μέσο με πλήρωμα δύο, δέκα, εκατό ή χιλιάδες άτομα, δυό πράγματα συνειδητοποιεί κάποιος αυτόματα. Υπάρχουν καθορισμένα όρια που κανείς δεν μπορεί να υπερβεί και μέχρι να “ακουμπήσει” ξανά στεριά έχει στη διάθεσή του συγκεκριμένους και σε ορισμένες ποσότητες πόρους. Η οποιαδήποτε διαταραχή αυτής της ισορροπίας μπορεί να αποβεί μοιραία για το σύνολο και κατ΄επέκταση για το άτομο.
Στο πλοίο υπάρχει “κοινωνική ιεραρχία” ανάλογα με την εμπειρία και τα καθήκοντα του καθενός αλλά και αλληλεξάρτηση όλων σε όποια βαθμίδα της κι αν βρίσκονται. Όλοι έχουν δικαιώματα- αμοιβήεργασίας,σίτιση, ύπνο, ψυχαγωγία- και όλοι έχουν υποχρεώσεις όπως: εκτέλεση εργασίας, σεβασμός των δικαιωμάτων του άλλου, παράμετροι κρίσιμες για την καλή λειτουργία του πλοίου, την ασφάλειά του και το συνολίκο ευ ζην για την εκπλήρωση της αποστολής της πλωτής κοινωνίας,
Ο κυβερνήτης είναι η Υπέρτατη Αρχή. Δεν υπάρχει κανείς ανώτερός του, όντας αυτός παρών. Για να γίνει κυβερνήτης έχει περάσει απο όλα τα στάδια της κοινωνικής ιεραρχίας, ξεκινώντας ως απλός ναύτης για την απόκτηση γνώσεων και εμπειρίας στις συνολικές επαγγελματικές και διοικητικές ικανότητες που θα τον κάνουν να οδηγήσει την πλωτή αυτή κοινωνία με ασφαλεια και επιτυχία στον σκοπό της.
Ο… μετά τον Θεό άρχοντας θα έχει την ίδια τύχη με τον τελευταίο στην κοινωνική ιεραρχία πολίτη, αν δεν καταφέρει να αποδώσει τα δικαιώματα όλων στο ακέραιο όπως και αν δεν βρεί τον ντρόπο να εκτελούν όλοι τις υποχρεώσεις τους. Διαμορφώνεται έτσι, αυτόματα και συνειδητά απο την ανάγκη επιβιώσης και ομαλής συμβιώσης αυτής της κοινωνίας, ένα πλαίσιο νόμων, κανόνων και παραδόσεων που χωρίς να ισοπεδώνει το εγώ του καθενός καλλιεργεί τον αλληλοσεβασμό επιβάλοντας τόσο την τήρηση των υποχρεώσεων όσο και την απόδοση δικαιωμάτων.
Τα πράματα είναι πολύ απλά σε σχέση με βαθυστόχαστες κοινωνικές αναλύσεις συστημάτων και “-ισμων”. αν κάποιος διαφωνεί με το “σύστημα” , δεων βάζει βόμβα στο μηχανοστάσιο του πλοίου. Επειδή συνειδητοποιεί ότι ούτε ο ίδιος μπορεί να διαφύγει καθώς η κοινωνία θα βουλιάξει. Ούτε κανείς μπορεί να κλείσει το δεξί καταστρωμα και να πει”δεν περνάει κανείς μέχρι να ικανοποιηθώ “. επειδή εύκολα συνειδητοποιεί ότι αν δεν περάσουν αυτοί που πρέπει για να λειτουργήσει η κοινωνία θα πνιγεί κι αυτός μαζί της. Αν ο καπετάνιος πει “στη μπάντα το τιμόνι”, το καράβι πρέπει να στρίψει αμέσως, γιατί αν γίνει επιτροπή για να συζητήσει πως και πόσο τιμόνο χρειάζεται, το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι προφανές.Για όλους. Αν ο , μετά το θεό, απόλυτος αυτός άρχοντας δεν εξασφαλίσει το φαγητό, τον ύπνο και το ηθικό του ναύτη τιμονιέρη θα πνιγεί και αυτός μαζί του όπως και όλη η πλωτή κοινωνία του.
”Πειθαναγκάζονται”, πείθονται απο την ανάγκη δηλαδή, να τηρούν όλοι αυτά που ο πολιτισμός ορίζει ως λειτουργικούς και διοικητικούς κανόνες περιορίζοντας το ατομικό Υπερεγώ του καθενός προς όφελος του εμείς.Ίσως γι αυτό εμείς οι ναυτικοί κατά παράδοση ”ευπειθώς αναφέρω” αντί του ευρύτερα γνωστού στη στεριά” λαμβάνω την τιμή να αναφέρω”.
Ο πολιτισμός που διαμορφώθηκε στη θαλασσινή κοινωνία των αρχαίων χρόνων διατηρεί αναλλοιωτα πολλά απο τα χαρακτηριστικά του ως σήμερα. Στίς αρχαίες ελληνικές τριήρεις δεν υπήρχαν σκλάβοι στα κουπιά, με μια εξαίρεση στη γκρίζα βυζαντινή περίοδο όπου στους δρόμωνες χρησιμοποιούνταν καταδικασμένοι σε κάθειρξη( απο εκεί και το “κάθε κατεργάρης στον πάγκο του”).
Στις πολεμικές τριήρεις της αρχαιότητας νέοι απο τις ευγενείς τάξεις της Δημοκρατίας ήταν οι κωπηλάτες, και κάθε πλούσιος έπρεπε να πληρώνει τη ναυπήγηση, συντήρηση και διαχείριση ενός η περισσοτέρων πλοίων, ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες.
Στις εμπορικές τριήρεις, το πλήρωμα συνεταιρίζεται με τον ιδιοκτήτη και τον καπετάνιο. ‘Εχει, δηλαδή, μερίδιο στο κέρδος απο την μεταφορά του φορτίου, παράδοση που βρίσκουμε απο τα χρόνια της Τουρκοκρατίας με τους “συντροφοναύτες” και μέχρι τις μέρες μας με την διανομή “πόντων” (ποσοστά ιδιοκτησίας) στα πληρώματατων πλοίων απο τους εφοπλιστές.
Θεωρώ ότι δεν είναι τολμηρός ακροβατισμός να υποθέσω ότι ο πολιτισμός αυτός ως σύστημα κοινωνικής οργάνωσης είναι αυτός που μεταφέρθηκε με τα πλοία σε όλον τον κόσμο, είτε με τις αποικίες είτε με τα πλοία αυτά καθ’εαυτά που αποδείκνυαν τις δυνατότητές τους να λειτουργούν και να φέρουν εις πέρας τόσς δύσκολές αποστολές με βάση την οργάνωση και την λειτουργία τους.
Σ’αυτόν τον πολιτισμό εξακολουθούν να παιδεύονται και να γαλουχούνται τα στελέχη του Ναυτικού απο τα μικράτα τους. Στην ιεραρχημένη κοινωνία, στην τήρηση των υποχρεώ σεών τους και στην απαίτηση των δικαιωμάτων τους.
Φυσιολογική και επομένως, ενστικτώδης η αντίδραση τους, όποια κιαν ήταν η προσωπική ιδεολογία του καθενός, πρώτα με την εμφανή απέχθεια, στη συνέχεια με την λοιδορία και τέλος με την ενεργή αντίσταση κατα της χούντας. Εναντίον ενός συστήματος που ανέτρεψε την κοινωνική ιεραρχία, στέρησε τα δικαιώματα των πολιτών και δεν τήρησε τις υποχρεώσεις που απέρρεαν αποτο Σύνταγμα και τους Νόμους.”…
απο το βιβλίο του Κωστή Γκορτζή “Ναύαρχος Νίκος Παππάς. Το Βέλος στην καρδιά της δικτατορίας”
εκδόσεις Μπατσιούλας
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου