Τελικά ζούμε σε μια δικτατορία ή σε δημοκρατία;

Τελικά ζούμε σε μια δικτατορία ή σε δημοκρατία; Η διαφωνία θα μπορούσε να συμπυκνωθεί σε μια στιχομυθία η οποία ξεκινά με την παρατήρηση «είσαι χούντα ρε» και συμπληρώνεται με την απάντηση «όχι, είμαι η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση». 

Συνήθως ο δρόμος που ακολουθούμε για να απαντήσουμε στο ερώτημα είναι να προσπαθούμε να προσδιορίσουμε τη δημοκρατία. Έτσι όσοι κατέχουν την εξουσία υποστηρίζουν ότι δημοκρατία είναι η διαδικασία που τους έφερε στην κυβέρνηση, δηλαδή οι εκλογές σε τακτά χρονικά διαστήματα (επιχείρημα που παρεμπιπτόντως θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ο Χίτλερ). Αντίθετα οι εξουσιαζόμενοι συνήθως ορίζουν τη δημοκρατία σαν μια διαδικασία που θα τους επέτρεπε να συμμετέχουν στις αποφάσεις που αφορούν τη ζωή τους. Τι θα γινόταν όμως αν πιάναμε το νήμα από την άλλη άκρη και αντί για τη δημοκρατία επιχειρούσαμε να επαναπροσδιορίσουμε τη δικτατορία; 

Οι περισσότεροι από εμάς αντιλαμβανόμαστε το πραξικόπημα σαν μια κίνηση του στρατού, ο οποίος αφού καταλάβει δια της βίας τα κέντρα άσκησης εξουσίας (όπως το πρωθυπουργικό μέγαρο και την κρατική ραδιοτηλεόραση) δικαιολογεί την κίνησή του με την ανάγκη επιβολής της τάξης, η οποία είχε διασαλευτεί από κάποιου είδους αναρχία ή κάποια… σύγκρουση των άκρων. Η συγκεκριμένη περιγραφή ταιριάζει γάντι σε όλα τα πραξικοπήματα που πραγματοποιήθηκαν μετά την ανατροπή του Μοσαντεκ στο Ιράν, από τις αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. 

Η ίδια πρακτική «βελτιώθηκε» από τη CIA σε σειρά πραξικοπημάτων στη Λατινική Αμερική και πέρασε στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, το 1967, και της Τουρκίας, το 1980. Μόνο που αυτή η μορφή του λατινοαμερικανικού Coup d’Etat ανήκει στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας. 

Ο σύγχρονος δικτάτορας δεν χρειάζεται να κατεβάσει τανκς αν έχει τον απόλυτο έλεγχο της αστυνομίας, η οποία αναλάβει το φακέλωμα, την παρενόχληση ή τον βασανισμό των υπόπτων. Το πρώτο του μέλημα δεν είναι να καταλάβει την κρατική ραδιοτηλεόραση αλλά να την κλείσει, παρέχοντας το μονοπώλιο της ενημέρωσης στα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης που στηρίζουν την εξουσία του. Η αναστολή άρθρων του Συντάγματος είναι επίσης περιττή εάν έχει προηγηθεί ο έλεγχος της δικαστικής εξουσίας από οικονομικά συμφέροντα. Όσο για τις κιτς παρελάσεις και τους εθνικούς εορτασμούς; Αυτούς τους αναλαμβάνει η καθεστωτική διανόηση και πλέον δεν έπονται της δημοκρατικής εκτροπής αλλά προηγούνται αυτής. Γεγονός που μας επαναφέρει στο αρχικό μας ερώτημα: Τελικά τι έχουμε δικτατορία ή δημοκρατία;

Άρης Χατζηστεφάνου 

UNFOLLOW Ιούλιος 2013 

ΠΗΓΗ