Πώς γίναμε κοινωνία των δύο άκρων

enet.gr
Η φτώχια αυξήθηκε από το 1960 αναλογικά με τον πλούτο, συρρικνώνοντας τη μεσαία τάξη.
Οι φτωχοί έχασαν τα 2/3 του συνολικού εισοδήματός τους, εν αντιθέσει με τους πλούσιους που το αύξησαν. Η ψαλίδα ανοίγει συνεχώς μεταξύ πλουσίων και φτωχών, η μεσαία τάξη συρρικνώνεται και η ανεργία αυξάνει σταθερά. Και το μέλλον προοιωνίζεται χειρότερο.

Η διογκούμενη ανισοκατανομή του εισοδήματος μεταξύ των κατοίκων της χώρας χαρακτηρίζει την Ελλάδα του τελευταίου μισού αιώνα. Το επίφοβο είναι η συνεχής μείωση του εισοδήματος των φτωχών και η αύξηση της ανεργίας, σε συνδυασμό με τη σταθερή αύξηση του εισοδήματος των πλουσίων.

Ανησυχία προκαλούν τα συμπεράσματα της 50ετούς έρευνας του καθηγητή Μαθηματικών των ΤΕΙ Αθήνας Χρήστου Φράγκου, την οποία διεξήγαγε με τη συνδρομή του φοιτητή Δημήτρη Κιβωτού.

Η ελληνική κοινωνία κάθε χρόνο που περνάει βαδίζει όλο και πιο κοντά στα άκρα. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Η απόσταση μεταξύ πλουσίων και φτωχών παραμένει σταθερή, καθώς οι πρώτοι είτε διατηρούν είτε αυξάνουν τα εισοδήματά τους, εν αντιθέσει με τους δεύτερους των οποίων τα εισοδήματα βαίνουν συνεχώς μειούμενα.

Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί τα προσεχή χρόνια, επισημαίνει στην «Ε» ο κ. Φράγκος, προβλέποντας τη συνεχή αύξηση του συντελεστή Gini, δηλαδή τη συγκέντρωση του πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια, και την αύξηση της ανεργίας σε περίπου 1,5 εκατ. το 2014, συνυπολογίζοντας μεταξύ όσων θα αναζητούν εργασία τους οικονομικούς μετανάστες, τους Τσιγγάνους και ευρύτερα ομάδες πληθυσμού που σήμερα δεν μετριούνται από τις επίσημες αρχές.

* Στη χρονική περίοδο 1960-1978 παρατηρείται σταθερή μείωση των εισοδημάτων του φτωχότερου πληθυσμού, ενώ το 20% του πλουσιότερου τμήματος του πληθυσμού δείχνει να απολαμβάνει σταθερά εισοδήματα.

Αν παρατηρήσετε τον δείκτη Gini από το 0,34 το 1960 έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο 0,302 το 1969 για να κλείσει στο 0,33 το 1978.

Ο δείκτης S80/S20 ακολουθεί ελαφρά ανοδική πορεία από 5,62 το 1960 σε 7,13 το 1978, που αποδίδεται στη σταθερή μείωση των εισοδημάτων του φτωχότερου τμήματος του πληθυσμού.

* Την περίοδο 1979-1992 ο Gini κινείται μεταξύ 0,330 και 0,393. Ακολουθεί ελαφρά ανοδική πορεία το 1980 και μετά μειώνεται συνεχώς, για να καταγράψει τη μικρότερη τιμή του το 1989, στο 0,29. Ο δείκτης S80/S20 ακολουθεί ανοδική πορεία, γεγονός που δείχνει ότι ανοίγει η ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, εξαιτίας της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης στα εισοδήματα των φτωχότερων.

«Σαλτάρισε» μετά το 1997

Κατά τη χρονική περίοδο 1993-1997 ο δείκτης αυξάνει εντυπωσιακά φτάνοντας στο 0,42. Ακολουθεί σταθερή πορεία τα επόμενα χρόνια και κλείνει στα ίδια επίπεδα, 0,43, το 1997.

Ο δείκτης S80/S20 συνεχίζει την ανοδική πορεία του φτάνοντας στο 22,57. Από το 1998 έως και το 2009, η τελευταία χρονική περίοδος της έρευνας, ο δείκτης Gini κυμαίνεται μεταξύ 0,495 και 0,530, είναι και η υψηλότερη τιμή την οποία πιάνει το 2005. Την τελευταία τετραετία παραμένει σταθερός γύρω στο 0,520.

* Τις υψηλότερες τιμές ο δείκτης Gini τις έπιασε τη διετία 1981-1982 (0,393), επίσης τη διετία 1999-2000 (0,499) και το 2005 (0,530). Στη διάρκεια των 50 ετών της έρευνας ο δείκτης S80/S20 σπάνια ακολούθησε πτωτική τροχιά, εξέλιξη που κατά κύριο λόγο οφείλεται στη διαρκή συρρίκνωση των εισοδημάτων των φτωχών.

Δεν είναι τυχαίο ότι το 20% του πλουσιότερου πληθυσμού της χώρας, από το 43,5% (5,32 δισ. δρχ.) του συνολικού εισοδήματος που κατείχε το 1960, έχει φτάσει να κατέχει το 48,77% του εισοδήματος το 2009 ή 43,38 δισ. ευρώ.

Εν αντιθέσει με το 20% του φτωχότερου πληθυσμού που από το 8,17% (περίπου 1 δισ. δρχ.) του εισοδήματος κατέχει το 2,52% το 2009 ή 2,24 δισ. ευρώ! Το φτωχότερο τμήμα του πληθυσμού έχασε περίπου τα 2/3 του εισοδήματός του μέσα σε 50 χρόνια.

* Από την έρευνα προκύπτει ότι οι άνεργοι θα φτάσουν στο 1 εκατομμύριο. Και αν συνυπολογιστούν οι ανασφάλιστοι και οι παράνομοι μετανάστες, τότε προσεγγίζουν το 1,5 εκατομμύριο. Δεδομένου ότι η ανεργία συμβάλλει κατά πολύ στην αύξηση της ανισοκατανομής του εισοδήματος, εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια θα διογκωθεί η ανισοκατανομή των εισοδημάτων πλουσίων και φτωχών.

Ο συντελεστής Gini προβλέπεται ότι θα αυξηθεί από το 0,52 το 2009 στο 0,57 το 2011 και ο δείκτης S80/S20 από το 19,37 το 2009 στο 22-23 τα προσεχή χρόνια. *
Δείκτης Gini: μέτρηση ανισότητας εισοδήματος.

Στην τέλεια ισότητα, παίρνοντας οποιοδήποτε 10% του πληθυσμού μιας χώρας θα βρίσκαμε ότι αυτά τα άτομα κατέχουν το 10% του συνολικού εισοδήματος της χώρας και ο συντελεστής παίρνει τιμή 0. Στην αντίθετη περίπτωση, αν το εισόδημα μιας χώρας κατέχεται από μόνο ένα άτομο τότε ο συντελεστής παίρνει τιμή 1. Συνεπώς όσο μεγαλύτερη η τιμή του συντελεστή τόσο μεγαλύτερη και η ανισοκατανομή εισοδήματος.

Δείκτης S80/S20: συμπληρωματικός δείκτης ανισοκατανομής εισοδήματος. Εξετάζει το μερίδιο εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού προς το εισόδημα του φτωχότερου 20%, δηλαδή πόσες φορές το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι υψηλότερο από το εισόδημα του φτωχότερου 20%.