Εκρηκτικό κοκτέιλ τα εμφιαλωμένα νερά

Επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς εντόπισαν έλληνες επιστήμονες σε εγχώρια εμφιαλωμένα νερά, τα οποία ετέθησαν υπό το μικροσκόπιο οκταετούς έρευνας. Κολοβακτηρίδια, ψευδομονάδες και άλλα μικρόβια «εμπλουτίζουν» σε αρκετές περιπτώσεις το νερό που καταναλώνουμε.



Πρόκειται για ένα «εκρηκτικό» κοκτέιλ το οποίο μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Σύμφωνα με νέα, αδημοσίευτη μεγάλου εύρους έρευνα ειδικών των Πανεπιστημίων της Πάτρας και της Θράκης που παρουσιάστηκε στο «Βήμα», το 13,95% των δειγμάτων εμφιαλωμένου μεταλλικού νερού που ελέγχθηκαν από το 1995 ως το 2003 δεν πληρούσε τις προδιαγραφές της ελληνικής νομοθεσίας. Το ενθαρρυντικό πάντως είναι ότι τα τελευταία χρόνια οι δείκτες ακαταλληλότητας βαίνουν συνεχώς μειούμενοι. H έρευνα - αναμένεται να δημοσιευθεί σε προσεχές τεύχος του «International Journal of Food Microbiology» - περιελάμβανε την ανάλυση 1.527 δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού δέκα εταιρειών με δίκτυο πωλήσεων σε όλη τη χώρα. Εντοπίστηκε ότι τουλάχιστον ένα στα δέκα ελληνικά εμφιαλωμένα νερά ήταν επιβαρημένο με παθογόνους και δυνητικά παθογόνους μικροοργανισμούς! Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι κύριοι «ένοχοι» για τη μικροβιολογική μόλυνση των εμφιαλωμένων νερών είναι ο εξοπλισμός της εμφιάλωσης και κυρίως η θερμοκρασία αποθήκευσης των εμφιαλωμένων νερών.

Χρόνο με τον χρόνο η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη χώρα μας από το 1998 η παραγωγή εμφιαλωμένου νερού παρουσιάζει άνοδο μεγαλύτερη του 12%. Ωστόσο οι προσπάθειες επέκτασης της παραγωγικής δυναμικότητας των εργοστασίων εμφιάλωσης δεν συμβαδίζουν σε όλες τις περιπτώσεις με τη διασφάλιση της ποιότητας κατά την παραγωγική διαδικασία και τη διακίνηση.

Αυτό μαρτυρούν και τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη από ειδικούς του Εργαστηρίου Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών (Μαρία Παπαπετροπούλου, Δανάη Βενιέρη, Γεωργία Κομνηνού) και του Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας του Περιβάλλοντος της Ιατρικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Απ. Βανταράκης). Οπως προέκυψε, ποσοστό 13,95 % των ελληνικών εμφιαλωμένων νερών που ελέγχθηκαν ήταν ακατάλληλο για κατανάλωση σύμφωνα με τα όσα ορίζει η ελληνική νομοθεσία.

Τα δείγματα νερού ελήφθησαν από σημεία λιανικής πώλησης - προέρχονταν τόσο από μεγάλες όσο και από μικρές εταιρείες. Εξετάστηκαν για την ύπαρξη εντεροβακτηριδίων, ψευδομονάδων και για τον ολικό αριθμό αερόβιων μικροοργανισμών. Απομονώθηκαν είδη ψευδομονάδων, αερομονάδα, εντερόκοκκος, Ε. coli καθώς και τα βακτηρίδια Pasteurella, Citrobacter, Providencia και Flavobacterium - το τελευταίο ανευρίσκεται στο χώμα, γεγονός που δείχνει ότι το νερό περιείχε χώμα! Περισσότερες φορές απομονώθηκε η ψευδομονάδα πυοκυανική - σε μια φίρμα μάλιστα στο 17% των δειγμάτων -, η οποία συνδέεται με ωτίτιδες, ακόμη και με λοιμώξεις στο αίμα. Ακόμη σε ορισμένες φίρμες εμφιαλωμένου νερού βρέθηκε μεγάλος αριθμός θετικών δειγμάτων σε ολικές ψευδομονάδες (ως και 30,7%) και σε ολικά κολοβακτηριοειδή (ως και 34,7%). Πάντως ελάχιστος ήταν ο αριθμός των δειγμάτων με E. coli και εντερόκοκκο, γεγονός σημαντικό καθώς η ύπαρξη αυτών των δύο βακτηριδίων στο νερό μαρτυρεί κοπρανώδη ρύπανση.

Επίσης απομονώθηκαν και άλλα βακτηρίδια, όπως οι ψευδομονάδες testoalcaligenes και stutzeri σε 12 και 14 φιάλες αντίστοιχα. Σε ελάχιστα δείγματα βρέθηκαν οι ψευδομονάδες Ρ. putida, Ρ. maltophilia, Ρ. diminuto, Ρ. fluorescens και Ρ. vesicularis καθώς και άλλοι δυνητικά παθογόνοι μικροοργανισμοί, όπως Citrobacter freundii, Flavobacterium breve, Pasteurella spp, Providencia alcalifaciens, Enterococcus cloacae. Τα εμφιαλωμένα νερά δεν πρέπει, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, να περιέχουν παράσιτα και παθογόνους μικροοργανισμούς, κολοβακτηριοειδή, κολοβακτηρίδια, κοπρανώδεις στρεπτόκοκκους και σπορογόνα θειοαναγωγικά αναερόβια κλωστηρίδια. Τα μικροβιολογικά όρια για τα E. coli, τους εντερόκοκκους και την ψευδομονάδα πυοκυανική είναι μηδενικά (0/250 ml).

Τα προβλήματα υγείας με τα οποία συνδέεται η κατανάλωση ακατάλληλου εμφιαλωμένου νερού αφορούν οφθαλμικές και ωτικές λοιμώξεις, λοιμώξεις στο ουροποιητικό, στο αναπνευστικό, ακόμη και στο αίμα από την ψευδομονάδα πυοκυανική, γαστρεντερίτιδες από αερομονάδες και αμοιβάδες, λοιμώξεις σε μονάδες εντατικής θεραπείας νοσοκομείων κτλ.. Σύμφωνα πάντως με έναν εκ των συγγραφέων της έρευνας, επίκουρο καθηγητή Υγιεινής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Απ. Βανταράκη, προβλήματα δεν εμφανίζονται γενικά σε υγιείς ανθρώπους αλλά σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (όπως οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς) και στις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.