Όπως συμβαίνει πολλές φορές με τους ποιητές, έτσι συνέβη και με τον Καββαδία. Τα ποιήματά του έγιναν ευρέως γνωστά και έφτασαν στα χείλια των περισσοτέρων ανθρώπων μέσω των μελοποιήσεών τους. Η συζήτηση αν αυτό είναι δίκαιο ή άδικο αποτελεί μεγάλο θέμα. Ο Νίκος Καββαδίας είναι ο ποιητής που μελοποιήθηκε περισσότερο απ’ όλους, αναλογικά με το συνολικό μέγεθος του ποιητικού του έργου. Από τα συνολικά πενήντα δύο* ποιήματα που έχουν εκδοθεί, τα μελοποιημένα είναι τριάντα οκτώ. Πολλά μάλιστα, όπως το Πούσι, η Αρμίδα, το Καραντί κ.ά. έχουν μελοποιηθεί περισσότερες από μία φορές, με τελείως διαφορετική μελωδική γραμμή και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Αναμφισβήτητα ο άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με τον Καββαδία και έχει περάσει στα χείλια και στις συνειδήσεις του κόσμου το έργο του ποιητή είναι ο Θάνος Μικρούτσικος.
Αν ψάξουμε να βρούμε τι οδήγησε στη μεγάλη ανταπόκριση, σίγουρα θα σταθούμε στους ερμηνευτές που χρησιμοποιήθηκαν και στην αισθητική με την οποία έγινε η προσέγγιση των στίχων. Οι ενορχηστρώσεις ήταν αρκετά πιο δυναμικές από αυτές που είχαν ακουστεί για το έργο του Καββαδία μέχρι τότε. Με τις κατάλληλες παρεμβάσεις και περικοπές στο πρωτότυπο κείμενο, τα τραγούδια εκτοξεύτηκαν και αγαπήθηκαν από τον κόσμο σχεδόν με την πρώτη ακρόαση. Δεν συνέβη το ίδιο όμως με τους κριτικούς της εποχής, οι οποίοι δεν υποδέχτηκαν με τον καλύτερο τρόπο τις μελοποιήσεις τού Μικρούτσικου. Έχουν καταγραφεί πολλές αρνητικές κριτικές, μέχρι που τα τραγούδια απέκτησαν τη δυναμική της αγάπης του κόσμου και όλοι σιγά σιγά άλλαξαν γνώμη.
Άλλωστε, μιλάμε για έναν από τους πιο εμπορικούς δίσκους της ελληνικής δισκογραφίας. Τα τραγούδια του ακούγονται με την ίδια ευχαρίστηση από τον κόσμο μέχρι σήμερα. Αργότερα ήρθαν και Οι Γραμμές Των Οριζόντων ως τρένο πάνω στις ράγες που χάραξε ο Σταυρός Του Νότου. Εκείνη όμως που ασχολήθηκε πρώτη εκτενώς με τα ποιήματα του Καββαδία ήταν η Μαρίζα Κωχ. Από την εργασία της, ανεξίτηλο σημάδι στο χρόνο άφησε η Φάτα Μοργκάνα. Μετά την Κωχ και μετά την πρώτη προσέγγιση του Μικρούτσικου ήρθαν οι Ξέμπαρκοι με έναν δίσκο εξ ολοκλήρου καββαδιακό. Όλα τα τραγούδια κοιτάνε τον ακροατή μέσα από φιλιστρίνι. Ενορχηστρωτικά και ερμηνευτικά δεν ήταν τίποτα εντυπωσιακό, σε αντίθεση με την ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο δίσκος. Άλλωστε ο Καββαδίας ήταν η αιτία που δημιουργήθηκε αυτό το συγκρότημα από το Ναύπλιο. Έκαναν το δίσκο S/S Ionion 1934, με την εξαιρετική συμμετοχή της Δήμητρας Γαλάνη, και έπειτα διαλύθηκαν.
Εκτός από τις παραπάνω εργασίες υπάρχουν αρκετές σκόρπιες σχετικά με το έργο του Καββαδία. Κάποιες άντεξαν στο χρόνο, όπως του Δημήτρη Ζερβουδάκη, ενώ κάποιες άλλες πέρασαν απαρατήρητες. Ένα ερώτημα που τίθεται είναι γιατί η πορεία των μελοποιημένων κειμένων του ουσιαστικά ξεκινά αμέσως μετά το θάνατό του. Η απάντηση ίσως να κρύβεται σε δύο βασικούς λόγους: Ενώ είχε ακούσει αρκετές μελοποιήσεις των ποιημάτων του, ήταν αρνητικός στην έκδοσή τους ως τραγούδια, διότι πίστευε ότι κανένας από τους υποψήφιους συνθέτες δεν απέδιδε στον ακροατή αυτό που ήθελε να αποδώσει ο ίδιος με τα γραπτά του. Όχι γιατί διαφωνούσε γενικά με αυτή τη λογική, αλλά γιατί δεν του άρεσαν οι μελοποιήσεις. Πάντα όμως αντιμετώπιζε την κατάσταση με χιούμορ. Ο άλλος λόγος που δεν ακούστηκε μελοποιημένος Καββαδίας πριν από το ’75 (πάρα μόνο από τον Πάνο Σαββόπουλο) ήταν επειδή την περίοδο της χούντας ήταν δύσκολο να μελοποιηθούν τα ποιήματά του, καθώς τα περιεχόμενα των περισσότερων περιέχουν φράσεις και νοήματα που ενοχλούσαν το καθεστώς.
Προφανώς και θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές ακόμα μελοποιήσεις. Η κληρονόμος όμως των ποιημάτων, η Έλγκα Καββαδία, δεν έχει αφήσει το έργο του ποιητή στη μοίρα του, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορεί ο καθένας να τα μελοποιήσει χωρίς σχετική άδεια. Τα ποιήματα του Καββαδία, από την άλλη, προκαλούν τη μελοποίηση. Η τεχνική του στίχου, το μέτρο, οι ρίμες, το κλίμα, οι δυνατές εικόνες και τα βαθιά νοήματα της ποίησής του είναι πρόκληση για τους επίδοξους συνθέτες. Θεματολογικά σίγουρα η θάλασσα κυριαρχεί. Αλλά, αν μείνουμε μόνο στη θάλασσα, το λιγότερο που θα φανούμε απέναντι στην ποίησή του Μαραμπού είναι επιπόλαιοι. Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι τα τραγούδια του Καββαδία υπάρχουν και ταξιδεύουν κάθε νύχτα στις ζωντανές εμφανίσεις των καλλιτεχνών, μεγάλων και μικρών, καταξιωμένων και μη. Η ποίηση του Κόλια συνεχίζει την πορεία προς το Βοριά και συναντά την τρίτη γενιά που αρμενίζει με τους θαλασσόβρεχτους στίχους του.
*Δεν συμπεριλαμβάνονται τα είκοσι τέσσερα αθησαύριστα της έκδοσης Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη, Άγρα 2005.
πηγή: http://www.musicpaper.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=447:melopoiimenoskavvadias&catid=17:greek&Itemid=22
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου