Από το Μάρτιο ώς το Μάιο του 2010, περίπου την ίδια εποχή που ο πλανήτης ζούσε την καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού, μια ελληνική εταιρεία, η Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε., ολοκλήρωνε ένα μικρής έκτασης, αλλά πολύ δύσκολο έργο στο Λίβανο. Καθάριζε με οικολογικό τρόπο από κάθε πετρελαϊκό κατάλοιπο -αποτέλεσμα ισραηλινού αεροπορικού βομβαρδισμού το 2006- τα τελευταία τμήματα της ακτογραμμής μήκους 5 χλμ.
Ταξιδέψαμε κατά μήκος των ακτών πριν και μετά την επιχείρηση καθαρισμού και καταγράψαμε.........
τις προσπάθειες του ελληνικού επιστημονικού αλλά και τεχνικού προσωπικού να παραδώσουν πίσω στους Λιβανέζους και πάλι καθαρή την παράκτια ζώνη τους. Ενα έργο που, καθ’ όλη τη διάρκειά του, ελεγχόταν από εκπροσώπους του υπουργείου Περιβάλλοντος του Λιβάνου, των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και του Γαλλικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για την Ερευνα και τη Μελέτη Ατυχηματικών Ρυπάνσεων των Υδάτων (CEDRE).
Δύσκολο έργο
Το Φεβρουάριο του 2010, η εταιρεία, που ειδικεύεται σε υπηρεσίες αντιμετώπισης βιομηχανικών και θαλασσίων ρυπάνσεων, ανέλαβε μέσω διεθνούς διαγωνισμού την απορρύπανση των τελευταίων 10 ακτών. Η απομάκρυνση του πετρελαίου ήταν μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία διάρκειας 10 εβδομάδων, καθώς ειδικός εξοπλισμός, με μηχανήματα καθαρισμού ακτών, μηχανήματα παραγωγής ατμού υψηλής πίεσης, απορροφητικά υλικά, πλωτά φράγματα, αναλώσιμα, μέτρα ατομικής προστασίας, εργαλεία χειρός κ.λπ., στάλθηκε από την Ελλάδα.
Το συντονισμό του έργου ανέλαβαν οι δρ Βασίλης Μαμαλούκας-Φραγκούλης (ωκεανογράφος), Γιώργος Πανταζάκος (χημικός μηχανικός) και ο Λιβανέζος μηχανικός Ali Moustafa. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν ήταν πολλές με κυριότερη τη γήρανση του πετρελαίου, το οποίο τριάμισι χρόνια μετά το ατύχημα (έχοντας χάσει όλα τα πτητικά συστατικά και την υγρασία του) είχε στερεοποιηθεί. Οσο για τη μεθοδολογία καθαρισμού που επιλέχθηκε, ήταν συνάρτηση πλήθους παραγόντων, όπως η μορφολογία της ακτής και του πετρελαίου που διέρρευσε, η προσβασιμότητα και οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες (π.χ. ακτές που πλήττονται από έντονους κυματισμούς έχουν τη δυνατότητα φυσικού αυτοκαθαρισμού), αλλά και τα διαθέσιμα μέσα.
Τα στάδια
Τα βασικότερα στάδια που ακολουθήθηκαν ήταν τρία. Το πρώτο αφορούσε τη συλλογή και απομάκρυνση των μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου και τον πρωτογενή καθαρισμό των ακτών με εργαλεία χειρός. Με ξύστρες, σπάτουλες και άλλα ειδικά εργαλεία ουσιαστικά καθαρίζουν τους βράχους «ξύνοντας» ή σκαλίζοντάς τους. Στόχος είναι να συλλεχθούν οι ποσότητες που αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, τη χλωρίδα και την πανίδα και να περιοριστεί το ενδεχόμενο μετακίνησης του πετρελαίου και ρύπανσης απρόσβλητων περιοχών. Ο καθαρισμός γίνεται χειρωνακτικά για να αποφεύγεται η χρήση βαρέων μηχανημάτων και η ανεπανόρθωτη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία που προχωράει μέτρο-μέτρο.
Το δεύτερο περιλάμβανε «πλύσιμο» της βραχώδους περιοχής με νερό ή ατμό υψηλής ή και χαμηλής πίεσης. Ετσι το πετρέλαιο υγροποιείται και ξεκολλάει από το βράχο. Γι′ αυτόν το λόγο η περιοχή περικυκλώνεται με ειδικά απορροφητικά υλικά-φράγματα, τα οποία «μαζεύουν» το υγρό πετρέλαιο. Μόλις κορεστούν, αφαιρούνται και τοποθετούνται νέα. Σημειωτέον πως η γύρω περιοχή που δεν έχει ρυπανθεί καλύπτεται με νάιλον προκειμένου να προστατευτεί από τη διαδικασία.
Το τρίτο στάδιο αφορούσε τη μεταφορά και τελική διάθεση των μολυσμένων υλικών (άμμου, βότσαλων, εξοπλισμού) που συλλέχθηκαν.
Σε κάθε περίπτωση, οι εργασίες καθαρισμού έγιναν με γνώμονα την ελάχιστη επιβάρυνση του οικοσυστήματος, χωρίς καμία χρήση χημικών ουσιών και πάντοτε εφαρμόζοντας τις βέλτιστες και διεθνώς αποδεκτές μεθόδους αποκατάστασης των ακτών. «Οσο και αν ακούγεται οξύμωρο…» τονίζει ο Γιώργος Πανταζάκος, «υπάρχει κάτι ευχάριστο με τις πετρελαιοκηλίδες, σε αντίθεση με άλλου είδους ατυχήματα… Την τελευταία μέρα, που παραδίδεις τις ακτές στην αρμόδια Αρχή, φεύγεις με ένα αίσθημα χαράς, γιατί βλέπεις πως αυτό που μέχρι πριν από λίγο ή πολύ καιρό ήταν ένα μαύρο τοπίο χωρίς ζωή έχει αλλάξει σε ένα τοπίο που αρχίζει και ξαναβρίσκει το χρώμα και τη ζωή του. Και τότε ξεχνάς και την κούραση και τα προβλήματα, αλλά και την αρχική απογοήτευση όταν αντικρίζεις την καταστροφή».
Η ανάθεση
Η εκτεταμένη οικολογική καταστροφή ευαισθητοποίησε τη διεθνή κοινότητα, με αποτέλεσμα την προκήρυξη μιας σειράς διαδοχικών διαγωνισμών για την ανάδειξη αναδόχων που θα καθάριζαν τις ακτές. Η Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε. (Τ 210-40.60.000, www.epe.gr), που δραστηριοποιείται στο χώρο αυτόν από το 1977, αναδείχθηκε ανάδοχος σε 5 έργα καθαρισμού καθώς και σε 2 έργα διαχείρισης των πετρελαιοειδών αποβλήτων από τα Ηνωμένα Εθνη (UNDP) και την Ανώτατη Επιτροπή Αρωγής (Higher Relief Commission), ενώ εκπόνησε και τη μελέτη περιβαλλοντικής κατάστασης της ακτογραμμής του Λιβάνου.
Των Ειρήνης Ραφαηλάκη, Γιώργου Πανταζάκου για το ΟΙΚΟ της καθημερινης
kala-nea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου