Απίθανη, αλλά μόνη ελπίδα

Tου Χρηστου Γιανναρα

Είναι μάλλον φανερό ότι ο ελλαδικός Ελληνισμός δεν έχει ακόμη αντιληφθεί τι συμβαίνει στην Ελλάδα τους τελευταίους εννέα μήνες. Αλλά μοιάζει να μην το έχει αντιληφθεί ούτε ο Ελληνισμός της διασποράς, που συνήθως βλέπει καθαρότερα, γιατί βλέπει από μακριά.
Οι έξω από την Ελλάδα Ελληνες ξεσηκώθηκαν δυναμικά, στη δεκαετία του ’70, για το Κυπριακό. Πέτυχαν τότε, ειδικά στις ΗΠΑ, να ανασταλεί από το Κογκρέσο η παροχή αμερικανικής εξοπλιστικής βοήθειας στην Τουρκία. Και ανέτρεψαν την πολιτική Καραμανλή-Μπήτσιου που βιαζόταν να «κλείσει» οπωσδήποτε, με οποιουσδήποτε όρους, το Κυπριακό. Γεγονός αυθόρμητης οργάνωσης, συντονισμού και μαζικών κινητοποιήσεων ήταν και ο ξεσηκωμός, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, για το Μακεδονικό: οι λαοθάλασσες στα συλλαλητήρια της Νέας Υόρκης, του Τορόντο, του Σύντνεϋ, που τόσο λοιδορήθηκαν αργότερα (και λοιδορούνται) από κονδυλοφόρους περίεργων κινήτρων στο εσωτερικό.

Είτε για την οικονομική ανάπτυξη πρόκειται και την ανάκαμψη από ύφεση βαθιά είτε για την άμυνα πατρώας γης και παράδοσης πολιτισμού, το βασικό προαπαιτούμενο είναι το λαϊκό «φρόνημα». Και «φρόνημα» θα πει, να είναι αυτονόητα και εμπειρικά βεβαιωμένος ο πολίτης (όχι ψυχολογικά ντοπαρισμένος από ρητορείες) ότι η κοινωνία στην οποία ανήκει και μετέχει του εξασφαλίζει ποιότητα ζωής πραγματικά πολύτιμη. Οτι η γλώσσα αυτής της κοινωνίας, με τον πλούτο της μακραίωνης ιστορικής της διαδρομής και την εκφραστική της πληρότητα, είναι προνόμιο ξεχωριστό για τη ζωή του. Οτι η γη και οι οικισμοί της πατρίδας του έχουν ομορφιά και πατίνα αρχοντιάς που του υπαγορεύουν αξιοπρέπεια. Οτι συνεχίζει η συλλογικότητα στον τόπο του να σαρκώνει συμπεριφορές, ήθη και παραδόσεις που παραπέμπουν σε «νόημα» της ύπαρξης και της συνύπαρξης πέρα από την τυφλή αναγκαιότητα των ενστίκτων. Μόνο με τέτοιες προϋποθέσεις «φρονήματος» ανασκουμπώνεται ένας λαός, για να βγει από μια οικονομική καταστροφή ή να αποσοβήσει έξωθεν απειλή.

Τέτοιο «φρόνημα» δεν υπάρχει πια στην Ελλάδα. Σώζεται ίσως μια συναισθηματική, επιδερμική παραλλαγή του στους έξω από την Ελλάδα Ελληνες, που μπορεί να ξεσηκώνει ενθουσιαστικές εκρήξεις όταν θίγεται το «εθνικό φιλότιμο». Αλλά είναι αδύνατο να προκαλέσει κοινωνική ανάκαμψη στο εσωτερικό της χώρας. Οι Ελληνες σήμερα είμαστε ένας λαός που μοιάζει να μην πιστεύει σε τίποτα, ούτε στην ιστορία του, στη γλώσσα του, στον άλλοτε πολιτισμό του, ούτε στο κράτος του, στους κοινωνικούς θεσμούς, στη συλλογική αξιοπρέπεια. Λαός με ανήκεστα κατεστραμμένη τη γλώσσα του και τη γη του, με δραματικά χαμηλό επίπεδο κατά κεφαλήν καλλιέργειας, στερημένος λογική και κρίση, παραδομένος σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, σε κτηνώδη εγωκεντρικά ορμέμφυτα, στον πρωτογονισμό της ζούγκλας των διεκδικήσεων δίχως την παραμικρή αίσθηση σχέσεων κοινωνίας.

Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να καταλάβουμε, ούτε οι ελλαδικοί ούτε της διασποράς οι Ελληνες, τι ακριβώς συμβαίνει στην πατρίδα μας τους τελευταίους εννέα μήνες. Οτι δεν πρόκειται για εφήμερη «κρίση», συνέπεια της παγκόσμιας, ούτε απλώς για κατάρρευση του καραγκιοζίδικου πολιτικού μας συστήματος. Δεν πρόκειται αυτή τη φορά για έξωθεν απειλές που επιδέχονται διαμαρτυρίες και συλλαλητήρια, για επιβουλές του χερσαίου ή θαλάσσιου χώρου, δόλιο σφετερισμό ονομάτων, ιστορίας, κυριότητας. Αυτή τη φορά πρόκειται για συντελεσμένη καταστροφή. Για απώλεια της σύνολης εθνικής κυριαρχίας, πρόκειται για διακυβέρνηση της χώρας από ξένους ελεγκτές και επιτρόπους. Μπορεί η κηδεμονία να μας προσφέρθηκε σαν σωτήρια λύση, λίγο πριν η κυβέρνηση κηρύξει «στάση πληρωμών» και αρχίσουμε να σφαζόμαστε στους δρόμους για λίγα τρόφιμα. Αλλά δεν παύει να συνιστά συντελεσμένη καταστροφή.

Και ούτε συγκρίνεται με τις περιπτώσεις άλλων χωρών που τέθηκαν επίσης, για κάποιο διάστημα, υπό κηδεμονίαν. Εδώ έχουμε νόσο που έχει αχρηστέψει ζωτικά όργανα του κοινωνικού σώματος. Ο εγκέφαλος (η κυβέρνηση, υποτίθεται) εμφανίζει απίστευτη ανικανότητα θετικών ενεργημάτων: Αρνείται να πάρει μέτρα για πρόκληση και ανάπτυξη της παραγωγικότητας, περιορίζεται να τσεκουρώνει τα μικρά και μεσαία εισοδήματα πνίγοντας την αγορά και επιτείνοντας την ύφεση. Οι μηχανισμοί της διαφθοράς ανέγγιχτοι, το κομματικό χρήμα αναιδέστατα προκλητικό, το κράτος παραλυμένο, έρμαιο του γκανγκστερικού συνδικαλισμού. Στον ιδιωτικό τομέα η ασυδοσία των εκβιασμών και της απανθρωπίας ξαναζωντανεύει τη φρίκη μυθιστορημάτων του Ντίκενς στον 19ο αιώνα. Με κυβέρνηση εδώ «σοσιαλιστική»!

Τα κόμματα βυθισμένα σε παντελή αυτισμό, εγκλωβισμένα στην ψυχοπαθολογική ιδιοτέλεια και μονομανία της οψέποτε εκλογικής επιτυχίας. Τα ΜΜΕ εμπορευματοποιημένα ώς το μεδούλι (και τα κρατικά: εξευτελισμένη δημοσιογραφία λακέδων της κάθε κυβέρνησης) κυνηγάνε μόνο τηλεθέαση σκυλεύοντας την αγωνία μισθωτών και συνταξιούχων με αναλύσεις, από το πρωί ώς το βράδυ, της σαδιστικής μείωσης των εισοδημάτων τους. Χωρίς να ξεχνάμε το γεγονός που έχει κυριολεκτικά διαλύσει τον κοινωνικό ιστό στην Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια: τη θεσμοποιημένη ατιμωρησία, την κοινή βεβαιότητα ότι «όλα επιτρέπονται». Ηταν το μεγάλο ψηφοθηρικό κατόρθωμα του Ανδρέα Παπανδρέου, ο έμπρακτος θρίαμβος του λαϊκιστικού αμοραλισμού του.

Αυτή η καταστροφή δεν ανατάσσεται. Η παραβατικότητα στην Ελλάδα, το ψέμα, η ατιμία, η κλοπή δημόσιου χρήματος, η φοροδιαφυγή, το «λάδωμα», η κατάχρηση, η αναίδεια, το νταϊλίκι του εκβιαστή, του παραβάτη των νόμων, ο χλευασμός της ηθικής και των κοινωνικών αναστολών, είναι οι «λαϊκές κατακτήσεις» των τελευταίων τριάντα χρόνων. «Κατακτήσεις» που θεμελιώθηκαν και παγιώθηκαν χάρη στην ειδεχθή ανηθικότητα όλων των κομμάτων, άσχετα με τις παραπλανητικές τους επωνυμίες και τις ψυχωτικές τους εμμονές.

Λέγεται ότι έλεγε ο Λένιν (πριν από τον πραγματικό ή φανταστικό Κίσινγκερ) πως αν θέλεις να εξαφανίσεις ιστορικά έναν λαό, τον αποκόβεις από τη γλώσσα του. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα διδακτικά βιβλία στα ελληνικά σχολειά, τριάντα έξι χρόνια τώρα, προσφέρονται για να σπουδάσει κανείς το πόσο μεθοδικά και δόλια μπορεί να συντελεστεί αυτή η αποκοπή ενός λαού από τη γλώσσα του. Δεν φτάσαμε αιφνίδια στην κηδεμόνευση από το ΔΝΤ και στην εξουδετέρωση της Ελλάδας στον διεθνή πολιτικό στίβο. Προηγήθηκαν η μεθοδική αποχαύνωση του πληθυσμού με τη μονοτροπία μεγιστοποίησης της καταναλωτικής ευχέρειας, η προγραμματική αγλωσσία, η διάλυση δημοτικού - γυμνασίου και η αχρήστευση του λυκείου, ο ευτελισμός και το μπάχαλο των πανεπιστημίων, η συστηματική διαστροφή της ιστορικής αυτοσυνειδησίας του Ελληνα, η χλεύη για τη μεταφυσική και για τον πολιτισμό που μόνο αυτή γεννάει.

Η Ελλάδα έχει τελειώσει. Ελάχιστες οι πιθανότητες να ξαναβγεί από τη στάχτη φλόγα με Συντακτική Εθνοσυνέλευση και καινούργιο Σύνταγμα. Αλλά μοναδική ελπίδα.