Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012

Αίγυπτος: Ο στρατός βγάζει τα τανκς για να διασφαλίσει τη συμφωνία με τον Μόρσι

Πέντε τουλάχιστον τανκς εμφανίστηκαν την Πέμπτη το πρωί έξω από το προεδρικό μέγαρο της Αιγύπτου και εννιά άλλα στην εγγύς περιοχή. Το κρατικό αιγυπτιακό πρακτορείο ειδήσεων ανακοίνωσε: «Η Δημοκρατική Φρουρά άρχισε να αναπτύσσει τις δυνάμεις της γύρω από την έδρα της προεδρίας, προκειμένου να την διαφυλάξει ως σύμβολο του κράτους και επίσημη έδρα της κυβέρνησης».



Φορώντας τη λεοντή του δημοκράτη, ο στρατός αναλαμβάνει και επίσημα πλέον να διασφαλίσει τη συμφωνία που έκλεισε με τον πρόεδρο Μόρσι και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα για τη διατήρηση της θέσης ισχύος του στο νέο κοινοβουλευτικό καθεστώς. Τη θέση αυτή εγγυάται πολύπλευρα το σχέδιο Συντάγματος[1] που έδωσε στη δημοσιότητα το Σάββατο, ενώπιον του προέδρου Μόρσι, η Συντακτική Συνέλευση και που πρόκειται να περάσει από την κρίση Δημοψηφίσματος στις 15 Δεκέμβρη. Συγκεκριμένα, το άρθρο 195 του σχεδίου Συντάγματος ορίζει ότι υπουργός Αμυνας είναι ο γενικός διοικητής των ενόπλων δυνάμεων, που ορίζεται από τα στελέχη τους. Το άρθρο 197 ιδρύει ένα νέο σώμα, το Εθνικό Συμβούλιο Αμυνας, στο οποίο συμμετέχουν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, στελέχη της κυβέρνησης, αλλά και οι διοικητές όλων των σωμάτων των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του στρατού. Το Εθνικό Συμβούλιο Αμυνας μπορεί να παίρνει αποφάσεις για την ασφάλεια της χώρας καθώς και να καθορίζει τον προϋπολογισμό των ενόπλων δυνάμεων.


Σ’ αυτό το σημείο το σχέδιο Συντάγματος προεξοφλεί ένα «διευθυντήριο» υπεράνω κάθε ελέγχου από το κοινοβούλιο ή άλλο δημοκρατικό σώμα, στο οποίο τα στελέχη του στρατού θα διαπραγματεύονται απευθείας με την εκάστοτε κυβέρνηση για τη χρηματοδότησή τους. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι ο στρατός στην Αίγυπτο έχει υπό τον πλήρη έλεγχό του και τη δικαιοδοσία του τεράστιες βιομηχανικές μονάδες και επιχειρήσεις που συνεισφέρουν σε διόλου αμελητέο τμήμα του αιγυπτιακού ΑΕΠ.


Το απόγευμα της Τετάρτης, οπαδοί του Μόρσι και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά σε 300 περίπου οπαδούς της αντιπολίτευσης, που είχαν στήσει σκηνές έξω από το προεδρικό μέγαρο. Είχαν απομείνει εκεί από το προηγούμενο βράδυ, μετά τη λήξη μιας από τις μαζικότερες πορείες της αντιπολίτευσης ενάντια στον πρόεδρο Μόρσι και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Την Τρίτη, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές πολιορκούσαν επί ώρες το προεδρικό μέγαρο, αναγκάζοντας τον Μόρσι να το εγκαταλείψει κακήν-κακώς και την αστυνομία να καταφύγει σε εκτεταμένη χρήση χημικών και σε συγκρούσεις με τους πολιορκητές-διαδηλωτές. Την Τετάρτη το απόγευμα, σε μια συντονισμένη κίνηση, υπό την εμφανή προστασία και στήριξη της αστυνομίας, χιλιάδες οπαδοί της Μουσουλμανικής Αδελφότητας ισοπέδωσαν τις σκηνές, τσάκισαν τους λιγοστούς εναπομείναντες οπα- δούς της αντιπολίτευσης και μετέφεραν κιγκλιδώματα στο χώρο, προκειμένου να ισχυροποιήσουν και να θωρακίσουν την παρουσία τους έξω από το προεδρικό μέγαρο. Λίγο αργότερα, διαδηλωτές άρχισαν να καταφτάνουν απ’ όλο το Κάιρο, προκειμένου να ανακαταλάβουν τον χώρο έξω από το προεδρικό μέγαρο. Οι συγκρούσεις ήταν εκτεταμένες και κράτησαν μέχρι τα ξημερώματα. Ο απολογισμός ήταν πάνω από 600 τραυματίες και 6 νεκροί. Την ίδια στιγμή, γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης που πρόσκειται στην Αδελφότητα έγιναν παρανάλωμα του πυρός σε όλη την αιγυπτιακή επικράτεια.


Αυτό που πυροδότησε ακαριαία τις αντιδράσεις χιλιάδων Αιγυπτίων σε βάρος της Αδελφότητας και του Μόρσι ήταν η απόφαση του τελευταίου να προσφέρει στον εαυτό του υπερεξουσίες αυτοκράτορα, στις 22 Νοέμβρη, με στόχο την επίσπευση της διαδικασίας διαμόρφωσης του Συντάγματος, από την οποία απουσιάζει εντελώς η αντιπολίτευση. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, το Μάη του 2012, ο Μόρσι βγήκε πρώτος με ελάχιστη διαφορά από τον δεύτερο υποψήφιο, τον εκλεκτό του στρατού Αχμέντ Σαφίκ. Τρίτος ήταν ο νασεριστής Χαμντίν Σαμπάχι, με 700.000 ψήφους διαφορά από τον Σαφίκ και 900.000 από τον Μόρσι. Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατηγόρησε το στρατό για εκτεταμένη νοθεία και εξαγορά ψήφων, προκειμένου να βγει ο εκλεκτός του Σαφίκ στο δεύτερο γύρο. Αντιθέτως, η Μουσουλμανική Αδελφότητα, κλείνοντας το μάτι στο στρατό, υποστήριξε ότι το αποτέλεσμα ήταν έγκυρο. Ο Χαμντίν Σαμπάχι κάλεσε τους Αιγύπτιους να μποϋκοτάρουν το δεύτερο γύρο των εκλογών. Σ’ αυτόν ο Μόρσι βγήκε πρώτος. Το «σύστημα Μουμπάρακ», δηλαδή ο στρατός, έβαλε τα δυνατά του, αλλά δε θέλησε ή δεν κατόρθωσε να υπερσκελίσει ο Σαφίκ σε ψήφους τον Μόρσι. Νίκη του Σαφίκ, τη στιγμή που ο πρώτος γύρος έδινε τη συντριπτική πλειοψηφία των ψήφων στα κόμματα που μισούσαν θανάσιμα τον Μουμπάρακ και τον Σαφίκ, θα σήμαινε ευθεία παρέμβαση του στρατού και πραξικόπημα.


Η νίκη του Μόρσι πυροδότησε ακαριαία σημαντικές αναταράξεις μέσα στο κέντρο εξουσίας του στρατού. Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, που κυβερνούσε απόλυτα τη χώρα μετά την πτώση του Μουμπάρακ, είχε υποστεί μια δεινή ήττα. Την ήττα αυτή θα την πλήρωναν οι επικεφαλής του Ταντάουι και Ανάν με «τιμητική αποστράτευση» τον Αύγουστο. Ο στρατός υπολόγιζε ότι με τυπικές δημοκρατικές διαδικασίες θα μπορούσε να ελέγξει πλήρως την κατάσταση μέχρι την καθιέρωση Συντάγματος, εξού και η καθιέρωση προεδρικών εκλογών πριν τη δημιουργία Συντάγματος. Ενας αιρετός άρχων που θα ψηφιζόταν από το σύνολο του πληθυσμού θα μπορούσε σε ανύποπτο χρόνο να υπερκεράσει την οποιαδήποτε πολιτική κρίση, επικαλούμενος την ανάδειξή του από καθολικές εκλογές. Αυτό κάνει σήμερα ο Μόρσι.


Το σχέδιο Συντάγματος τυπικά είναι μια αντιγραφή των συνταγμάτων της Δύσης. Περιλαμβάνει βασικά άρθρα που διασφαλίζουν το «habeas corpus», την έκδοση εντάλματος για τη σύλληψη, την εξασφάλιση οικογενειακού ασύλου, την ισονομία όλων των πολιτών, γυναικών και ανδρών, καθώς και την ελευθερία της έκφρασης. Τα στρατοδικεία αναλαμβάνουν μόνο υποθέσεις που αφορούν το στρατό και δεν δικάζουν πολίτες. Το σχέδιο Συντάγματος ορίζει αυστηρά (άρθρο 75) ότι ο κάθε πολίτης μπορεί να δικαστεί μόνο ενώπιον του φυσικού του δικαστή. Την ίδια στιγμή, όμως, βασικά δικαιώματα, όπως αυτό του συνέρχεσθαι, της απεργίας, του συνδικαλισμού (άρθρα 51 εως 53) τίθενται αυστηρά υπό την αίρεση του νόμου, ενώ στα δικαστήρια εκχωρείται η δικαιοδοσία να τα περιορίζουν. Τα ίδια ισχύουν και για την ελευθεροτυπία (άρθρα 48, 49). Οι αναφορές στον ισλαμικό νόμο ξεκινούν από το άρθρο 2 ,που ορίζει ότι «το Ισλάμ είναι η κρατική θρησκεία και τα αραβικά η επίσημα κρατική γλώσσα. Οι αρχές της Ισλαμικής Σαρία είναι η πρωταρχική πηγή θέσπισης των νόμων». Η Ισλαμική Σαρία, ο ισλαμικός νόμος, παρουσιάζεται στο σχέδιο του Συντάγματος ως συνεκτικό πολιτιστικό και εθνικό βάθρο της αιγυπτιακής δημοκρατίας, το οποίο πρέπει να διαφυλάσσεται από την ίδια τη δημοκρατία!


Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Ο λαός της Αιγύπτου δεν δέχεται αμαχητί την από κοινού δικτατορία στρατού και Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Εχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί τα χρόνια που ο «φόβος φύλαγε τα έρμα». Οι Αραβες θέλουν την ελευθερία τους και είναι αποφασισμένοι να θυσιαστούν γι αυτό.


[1] Το σχέδιο συντάγματος στ’ αγγλικά: http://www.egyptindependent.com/news/egypt-s-draft-constitution-translated .

ΚΟΝΤΡΑ - ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια :