Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Οι οάσεις ησυχίας στην Ελλάδα

assets_LARGE_t_420_42587538

Στον προσδιορισμό ενός δικτύου περιοχών με υψηλή ακουστική αξία οι οποίες χαρακτηρίζονται ως οι «ήσυχες περιοχές» της Ελλάδας και συνδέονται με αυξημένη ποιότητα ζωής προχώρησαν για πρώτη φορά ερευνητές.


Η υλοποίηση των μελετών έγινε με ηχομετρήσεις και επιστημονικούς υπολογισμούς και στη διενέργειά τους συμμετείχαν καθηγητές Πανεπιστημίου και διδάκτορες.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που προέκυψαν, το 17% της ελληνικής επικράτειας αποτελείται από περιοχές υψηλής ακουστικής αξίας με τις οροσειρές της Πίνδου, της Ροδόπης και των Λευκών Ορέων στην Κρήτη να χαρακτηρίζονται ως οι απόλυτες «περιοχές ησυχίας». Το ποσοστό θεωρείται ιδιαίτερα ικανοποιητικό και οι ερευνητές καλούν την Πολιτεία να λάβει μέτρα για την προστασία τους καθώς η ηχητική ταυτότητα ενός τοπίου θεωρείται στοιχείο βιοποικιλότητας.

Επτά νομοί


Είναι χαρακτηριστικό ότι επτά νομοί της χώρας, αυτοί της Δράμας, της Ευρυτανίας, των Ιωαννίνων, της Καστοριάς, των Τρικάλων, των Χανίων και της Χίου, περιλαμβάνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% «περιοχές ησυχίας». Επίσης, τα σημαντικότερα σημεία συσσώρευσης των ήσυχων περιοχών βρέθηκαν σε τοποθεσίες υψηλής βιοποικιλότητας όπως η Πίνδος και η Πελοπόννησος.

«Αρχικά χαρτογραφήσαμε τα τρία βασικά δίκτυα ανθρώπινης δραστηριότητας -μεταφορών, αστικά κέντρα, βιομηχανικές περιοχές- και εξάγοντάς τα από το χάρτη ήταν δυνατός ο προσδιορισμός των ήσυχων περιοχών», εξηγεί η διδάκτωρ Βιολογίας στο ΑΠΘ κ. Νεύτα- Ελευθερία Βότση, η οποία συμμετείχε στην έρευνα. «Τόσο οι περιοχές θορύβου όσο και οι ήσυχες περιοχές συνδυάστηκαν με χάρτες υψομέτρου και κάλυψης γης προκειμένου να προσδιοριστούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους».

Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο της Ακουστικής Οικολογίας με την οποία ασχολούνται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι επιστήμονες.

Οι υποστηρικτές της προτάσσουν την άποψη ότι κάθε τόπος έχει μια ξεχωριστή ακουστική ταυτότητα. Ενα στίγμα που διαμορφώνεται από τους ήχους που παράγονται σε αυτόν εξαιτίας της μορφολογίας, των φυσικών φαινομένων και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσουν οι ζώντες οργανισμοί: Το γάργαρο νερό που τρέχει στο ποτάμι, το θρόισμα των φύλλων, τα πουλιά που πετούν ανάμεσα στα κλαδιά κελαηδώντας, τα ζώα που ξεδιψούν στην πηγή ή σκάβουν το χώμα. Οι οπαδοί της καταγράφουν με ειδικά όργανα αυτούς τους ήχους και κάποιες φορές συνθέτουν μελωδίες βάσει της ακολουθίας τους.

Οι θιασώτες της ακουστικής οικολογίας επικαλούνται τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη: «Στην Ελλάδα ένα ευαίσθητο παιδί μεγαλωμένο πλάι στη θάλασσα έχει την αίσθηση της ακοής τρισδιάστατη», υποστηρίζουν. «Στη μια πιάνει τους αγέρηδες και τον παφλασμό των κυμάτων, στη δεύτερη την ελληνική λαλιά στην αρχική της φθογγολογική σύσταση, στην τρίτη τον κόσμο των νοημάτων από της Ιωνίας τους καιρούς και δώθε».

Και συνεχίζουν: «Μια τέτοια ταυτόχρονη εγγραφή προλαβαίνει, πριν από τη συνείδηση, να αποτυπώσει περιοχές ολόκληρες που αργότερα, πολύ αργότερα -όπως στην εμφάνιση ενός φωτογραφικού στιγμιότυπου- βλέπει κανείς να διαγράφονται μπροστά του»?

ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Καμπανάκι για την προστασία των «ήσυχων περιοχών»

Το 17% της ελληνικής επικράτειας ή αλλιώς έκταση 28.860 τ.χλμ καλύπτει το δίκτυο των «ήσυχων περιοχών» στην Ελλάδα. Ενα δίκτυο, το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων.

Τα 2.241 τ.χλμ εξ αυτών καταλαμβάνει η οροσειρά της Πίνδου.

Οπως εξηγεί ο κ. Ιωάννης Παντής, καθηγητής Οικολογίας και Διαχείρισης Πληθυσμών και Βιοκοινοτήτων και αντιπρύτανης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα, οι ήσυχες περιοχές στην Ελλάδα αριθμώνται στις 339, εκ των οποίων οι 54 έχουν έκταση μεγαλύτερη των 100 τ.χλμ.

«Σε επίπεδο νομών, οι Νομοί Δράμας, Ευρυτανίας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Τρικάλων, Χανίων και Χίου περιλαμβάνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% περιοχές υψηλής ακουστικής αξίας με το ποσοστό να αγγίζει σε ορισμένες το 47,38%. Αλλοι 14 νομοί αποτελούνται σε ποσοστό μικρότερο του 10% από ήσυχες περιοχές», συνεχίζει.

Οι μεγαλύτερες εκτάσεις των ήσυχων περιοχών καλύπτονται από δάση και ημιορεινές φυσικές περιοχές, από υδάτινες επιφάνειες και γεωργικές εκτάσεις, ενώ το μέσο υψόμετρό τους διαπιστώθηκε στα 0 έως 1.830 μέτρα.

Ο ερευνητές τονίζουν την αναγκαιότητα προστασίας των ήσυχων περιοχών -οι οποίες χαρακτηρίζονται επιπλέον από πλούσια βιοποικιλότητα- κατά τις επιταγές ευρωπαϊκών και διεθνών συμβάσεων.

Την έρευνα διενήργησαν εκτός από την κ. Βότση και τον κ. Παντή οι ερευνητές κ. Δράκου Ε.Γ., Μάζαρης Α.Δ. και Καλλιμάνης Α.Σ.

ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ
Αφουγκράστηκαν και κατέγραψαν τους ήχους της φύσης στη Σκιάθο

Ηχοσαφάρι στα καταπράσινα μονοπάτια της Σκιάθου οργάνωσαν πριν από έναν μήνα οι φίλοι της Ακουστικής Οικολογίας στο νησί.

Με πρωτοβουλία του συλλόγου «Η Σκιάθος», ο οποίος δραστηριοποιείται τα τελευταία πέντε χρόνια με περιβαλλοντικά προγράμματα και εκδηλώσεις, κάτοικοι του νησιού πραγματοποίησαν εξόρμηση σε περιοχές φυσικής αξίας και μαζί με ειδικούς της Ελληνικής Εταιρείας Ακουστικής Οικολογίας αφουγκράστηκαν και κατέγραψαν τους ήχους της φύσης. «Το ηχοτοπίο είναι μέρος του περιβάλλοντος. Και δεν μπορούμε να το προστατεύσουμε αν δεν το έχουμε πρώτα ακούσει και καταγράψει», εξηγεί ο πρόεδρος του δραστήριου συλλόγου, κ. Θοδωρής Τζούμης. «Ο κόσμος έμεινε έκπληκτος από την εμπειρία. Οι περισσότεροι, παρότι κάνουν αυτήν τη διαδρομή καθημερινά, δεν είχαν ακούσει όσα καταγράψαμε στην εξόρμηση. Κι αυτό γιατί όλοι μας, κάθε ημέρα, ακούμε χωρίς να ακούμε. Τα παιδιά -τα οποία είναι πάντα ο απώτερος στόχος των προσπαθειών μας- κατενθουσιάστηκαν», συνεχίζει.

«Αρχικός μας στόχος ήταν να κάνουμε γνωστή την ακουστική οικολογία και γι′ αυτόν τον λόγο οργανώσαμε το τριήμερο εκδηλώσεων, προσκαλώντας ως ομιλητές καθηγητές από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο που ασχολούνται με το θέμα. Αρχικά μας παρουσίασαν ένα πρόγραμμα καταγραφής ηχοτοπίων στην Κέρκυρα, κατά τη διάρκεια του οποίου κατεγράφησαν οι ήχοι στα ίδια σημεία και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, με αποτέλεσμα να φτιαχτεί ένα πλήρες ηχητικό προφίλ. Στη συνέχεια, οι καθηγητές έφεραν τα καταγραφικά τους όργανα και ξεκινήσαμε για το ρέμα του Γανωτή, όπου μεταξύ άλλων καταγράψαμε τον ήχο του καταρράκτη και των φύλλων. Η ανταπόκριση ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Ηταν η σημαντικότερη από όλες τις ημερίδες που έχουμε διοργανώσει μέχρι τώρα, ενώ εκδηλώθηκε ενδιαφέρον και από τη γειτονική Σκόπελο, η οποία ξεκίνησε ήδη τις επαφές για μια αντίστοιχη εξόρμηση», λέει ο κ. Τζούμας.

Αλλωστε, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, η ακουστική οικολογία -εκτός από την ψυχαγωγική δραστηριότητα που προσφέρει- μπορεί να δημιουργήσει δρόμους ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ταυτόχρονα προστασίας του περιβάλλοντος.

Η ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ
Κερδίζει έδαφος η ακουστική οικολογία

Μια τάση που μυεί στη μαγεία των φυσικών ήχων και συνεπαίρνει τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερους ανθρώπους, είναι η ακουστική οικολογία. Μια θεωρία, η οποία υποστηρίζει πως κάθε τόπος, πέρα από την οπτική ιδιαιτερότητά του, παρουσιάζει επίσης μια ηχητική αντίληψη. Και εξετάζει τη συσχέτιση των ήχων με το φυσικό περιβάλλον και την επίδρασή τους στην ανθρώπινη συμπεριφορά.

Στους οπαδούς της ακουστικής οικολογίας συγκαταλέγεται αυξανόμενος αριθμός επιστημόνων, οι οποίοι καταγράφουν τους φυσικούς ήχους που παράγονται σε περιοχές ακουστικής αξίας και υπερασπίζονται την προστασία τους.

Η ιδέα ξεκίνησε από το εξωτερικό και αναπτύσσεται πλέον στη χώρα μας, το φυσικό περιβάλλον της οποίας συνιστά, άλλωστε, άριστο υπόβαθρο για την εξάπλωση της ακουστικής οικολογίας.

Η Ελληνική Εταιρεία Ακουστικής Οικολογίας, που λειτουργεί υπό τη σκέπη του Παγκόσμιου Φόρουμ Για την Ακουστική Οικολογία, συγκεντρώνει στους κόλπους της επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, καλλιτέχνες της μουσικής και πολίτες που ενδιαφέρονται να αξιολογήσουν και να προστατεύσουν το ηχητικό περιβάλλον της Ελλάδας. Συστάθηκε το 2005 στην Κέρκυρα με έδρα το Εργαστήριο Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και Εφαρμογών του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, ενώ έχει ήδη διοργανώσει δύο συνέδρια στη χώρα μας με θέμα την ακουστική οικολογία.

Το επόμενο συνέδριο προγραμματίζεται για τον ερχόμενο Οκτώβριο, οπότε αναμένονται νέες ανακοινώσεις σχετικά με τον αναπτυσσόμενο τομέα της ακουστικής οικολογίας.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ για το http://www.ethnos.gr via http://www.inout.gr


αναρτληθηκε από kala-nea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :