To 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η αυλαία του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα ανοίξει στις 3 Δεκεμβρίου 2010.

To 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με ανανεωμένο βλέμμα και εμφανή προσανατολισμό στον ανεξάρτητο κινηματογράφο, υπό τη νέα καλλιτεχνική διεύθυνση του Δημήτρη Εϊπίδη, προσκαλεί κοινό και δημιουργούς σε μια ξεχωριστή κινηματογραφική γιορτή που θα διαρκέσει από τις 3 έως τις 12 Δεκεμβρίου 2010, στην ιστορική έδρα του θεσμού, Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, Τώνια Μαρκετάκη, Φρίντα Λιάππα, αλλά και στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ.


Ταινίες απ’ όλο τον κόσμο, κινηματογραφικές εκπλήξεις, σημαντικοί προσκεκλημένοι, αφιερώματα, masterclasses, ανοιχτές συζητήσεις και παράλληλες εκδηλώσεις, θα μεταμορφώσουν την πόλη της Θεσσαλονίκης σε έναν τόπο ανακάλυψης, σε μια νεανική κυψέλη ζωής και γόνιμης συναναστροφής, με άξονα την Έβδομη Τέχνη.

Στην 51η διοργάνωση θα βρεθούν για να παρουσιάσουν το έργο τους σημαντικά ονόματα από το χώρο της Έβδομης Τέχνης: Η Σουσάνε Μπίερ, από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές φωνές της Δανίας θα τιμηθεί με τον Χρυσό Αλέξανδρο, στο πλαίσιο του αφιερώματος στο έργο της. Ο δημιουργός-φαινόμενο του ασιατικού art-house κινηματογράφου Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν, βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στο πρόσφατο φεστιβάλ Κανών, θα δώσει masterclass και θα συνομιλήσει με το κοινό του Φεστιβάλ. Παρών θα είναι και ο ιρακινός κινηματογραφιστής Μοχάμετ Αλ–Νταράτζι, ο οποίος πρόσφατα απέσπασε το βραβείο του Σκηνοθέτη της Χρονιάς από τη Μέση Ανατολή, που απένειμε το περιοδικό Variety. Η πολυβραβευμένη δημιουργός Ντορότα Κετζιεζάφσκα, από τις πιο εμβληματικές εκπροσώπους του νέου ανεξάρτητου πολωνικού σινεμά, θα τιμηθεί επίσης με τον Χρυσό Αλέξανδρο. Ο θρύλος της Σχολής Κινουμένων Σχεδίων του Ζάγκρεμπ Μπόριβοϊ «Μπόρντο» Ντοβνίκοβιτς θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη και θα δώσει ένα masterclass, μιλώντας για τη φημισμένη Σχολή και το έργο του. Ο ιρανός σκηνοθέτης Ράφι Πιτς επιστρέφει στο κινηματογραφικό προσκήνιο με την ταινία The hunter. Ο Ντενί Βιλνέβ θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη με την βραβευμένη στο Φεστιβάλ Τορόντο ταινία του Incendies, αλλά και ο Ρομέν Γαβράς με το ντεμπούτο μεγάλου μήκους του, Notre jour viendra.

Φετεινός ετήσιος προϋπολογισμός μειώθηκε στο μισό, σε σύγκριση με τον περσινό

Μετά την περσινή αποχή των Ελλήνων κινηματογραφιστών, με αίτημα την ψήφιση νέου νόμου και ύστερα από την εξέλιξη του νέου νομοσχεδίου για τον κινηματογράφο, οι ελληνικές ταινίες επανέρχονται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Θα φιλοξενηθούν 23 ελληνικές ταινίες παραγωγής 2010, που δεν διεκδικούν πλέον τα βραβεία ποιότητας (τα οποία καταργήθηκαν από φέτος) αλλά το βραβείο κοινού.

«Ηταν η πιο δύσκολη διοργάνωση. Τελικά θα γίνει και θα γίνει και καλό» τόνισε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Δημήτρης Εϊπίδης, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα και τις καινοτομίες της διοργάνωσης, μεταξύ των οποίων είναι και η μείωση των μελών της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνιστικού σε 5 μέλη , με πρόεδρο τον Μισέλ Δημόπουλο, πρώην καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1991-2005). Στην πενταμελή κριτική επιτροπή της Fipresci, πρόεδρος είναι η σουηδή κριτικός, Άννικα Γκούσταφσον.

Μιλώντας για το ακανθώδες θέμα των οικονομικών του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ο Δ. Εϊπίδης, ανέφερε ότι ο φετεινός ετήσιος προϋπολογισμός μειώθηκε στο μισό, σε σύγκριση με τον περσινό. Από τα λίγο περισσότερα από 10 εκ. ευρώ, που κόστισαν το 2009 οι διοργανώσεις του Φεστιβάλ καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς (Φεστιβάλ ντοκυμαντέρ, και άλλες), ο προϋπολογισμός του 2010 κατέβηκε στα 5 εκ. 700 χιλιάδες ευρώ. Από αυτά, 2,5 εκ. ευρώ αναλογούν στην διοργάνωση του δεκαήμερου 3-12 Δεκεμβρίου. (1 εκ. 250 χιλιάδες ευρώ επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού και το άλλο 1,5 εκ. ευρώ από χορηγίες και τα εισιτήρια που κόβει το Φεστιβάλ).

ΤΑΙΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ

Με μια αληθινή, συγκλονιστική ιστορία ζωής, η οποία συντάραξε το κοινό από την πρώτη κιόλας προβολή της, ξεκινά το 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010 στο Ολύμπιον. Η ταινία 127 ώρες / 127 hours του Ντάνι Μπόιλ / Danny Boyle αφηγείται την ηρωική περιπέτεια του νεαρού αναρριχητή Άρον Ράλστον, τον οποίο υποδύεται μοναδικά ο Τζέιμς Φράνκο. Πριν από επτά χρόνια, ο Ράλστον κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του σε ένα φαράγγι στη Γιούτα, παγιδεύτηκε ανάμεσα σε μια σχισμή βράχου, ωστόσο κατόρθωσε να επιβιώσει και να διασωθεί. Καθ’ όλη την παραλίγο θανάσιμη περιπέτειά του, η οποία διήρκεσε συνολικά 127 ώρες, ο ήρωας επανεξετάζει τη ζωή του, ανακαλεί στη μνήμη αγαπημένα του πρόσωπα και αναμετριέται με τα προσωπικά του όρια και αδυναμίες.

Βασισμένος στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Ράλστον με τίτλο «Between a Rock and a Hard Place», ο Ντάνι Μπόιλ επιστρέφει μετά το οσκαρικό Slumdog millionaire, και συνεργάζεται ξανά στο σενάριο με τον βραβευμένο Σάιμον Μποφόι. Ο Μπόιλ συνθέτει με την αναγνωρίσιμη σκηνοθετική του μαεστρία, μια υπαρξιακή ιστορία με αριστοτεχνικά κλιμακούμενο κρεσέντο. Ένα κλειστοφοβικό αλλά και αισιόδοξο one-man show, όπου η ανθρώπινη θέληση υπερνικά αποφασιστικά την απομόνωση και τα φυσικά εμπόδια, για να αποδείξει, τελικά, ότι ο άνθρωπος είναι τόσο εύθραυστος όσο και δυνατός.

Μικρότερο μεν λόγω περικοπών αλλά με έμφαση στην παγκόσμια ανεξάρτητη δημιουργία, ξεκινά στις 3 Δεκεμβρίου, το 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Θα προβληθούν 169 ταινίες από 49 χώρες, από τις οποίες 16 στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα διεκδικώντας τον Χρυσό, Αργυρό και για πρώτη φορά και Χάλκινο Αλέξανδρο.

ΤΑΙΝΙΑ ΛΗΞΗΣ

Η αυλαία του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πέφτει το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010 στο Ολύμπιον με την πολυαναμενόμενη και πολυσυζητημένη Μαύρος κύκνος / Black swan του Ντάρεν Αρονόσφκι / Daren Aronofsky, με τους Νάταλι Πόρτμαν, Βενσάν Κασέλ, Γουινόνα Ράιντερ, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ και Μίλα Κούνις, η οποία μάλιστα απέσπασε το βραβείο καλύτερης νέας ηθοποιού στο φεστιβάλ Βενετίας. Πρωταγωνίστρια είναι η Νίνα, μια τελειομανής μπαλαρίνα ενός νεοϋορκέζικου θιάσου, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα τόσο του θριάμβου -καθώς ετοιμάζεται να ενσαρκώσει τον ρόλο της ζωής της στη «Λίμνη των κύκνων»-, όσο και της κατάρρευσης, αφού η δοκιμασία αυτή θα την εξωθήσει στα άκρα.

Ίσως η πιο σοφιστικέ ταινία στη μέχρι τώρα φιλμογραφία του Αρονόφσκι, ο Μαύρος κύκνος αποτελεί μια σπουδή χαρακτήρων με έντονο άρωμα γυναίκας, αισθησιασμό, «χορογραφημένη» φωτογραφία, αλλά και τολμηρές σκηνές που έχουν προκαλέσει αίσθηση. Η μουσική του Τσαϊκόφσκι εντείνει την εσωτερική πάλη της κεντρικής ηρωίδας, η ζωή της οποίας ταυτίζεται τραγικά σχεδόν με την τέχνη της. Μέσα σε ένα μυστηριώδες παιχνίδι όπου κυριαρχούν ο ανταγωνισμός, τα πάθη, η σεξουαλικότητα και οι εμμονές, η Νίνα μεταμορφώνεται σε έναν πανέμορφο κύκνο ο οποίος αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην λαμπερή και την κατασκότεινη όψη του.

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Το πολύμορφο, διαρκώς εξελισσόμενο, κινηματογραφικό τοπίο της βαλκανικής χερσονήσου, διεκδικεί την προσοχή μας στο 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μέσα από το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια, το οποίο για 17η χρονιά συγκεντρώνει σε ένα απρόβλεπτο πανόραμα, τις υπογραφές αναγνωρισμένων δημιουργών και πρωτοεμφανιζόμενων που διεκδικούν με το σπαθί τους μια θέση στο χάρτη της έβδομης Τέχνης. Το τμήμα, παρουσιάζει τις σημαντικότερες βαλκανικές ταινίες της φετινής παραγωγής, αλλά και ένα αφιέρωμα – έκπληξη στη φημισμένη Σχολή Κινουμένων Σχεδίων του Ζάγκρεμπ και στο έργο κροατών δημιουργών που χάραξαν νέους δρόμους στο animation. Συνολικά 47 ταινίες από 28 δημιουργούς θα αναδείξουν μια από τις σπουδαιότερες σχολές κινουμένων σχεδίων και ταυτόχρονα έναν καθοριστικό σταθμό στην παγκόσμια ιστορία του κινουμένου σχεδίου.

Σχολή του Ζάγκρεμπ

Το 1958, στο Φεστιβάλ των Κανών, ο κορυφαίος ιστορικός του σινεμά Ζορζ Σαντούλ, παρατήρησε για πρώτη φορά πως οι ταινίες κινουμένων σχεδίων της εταιρείας Zagreb Film διέθεταν μια πρωτόγνωρη δυναμική, καθώς και κοινά στοιχεία – όπως η έλλειψη διαλόγου, η έκφραση μέσα απ’ τη μουσική και τους ήχους και η τολμηρή θεματική – που συνέθεταν μια ενιαία γραφή με ιδιαίτερη φυσιογνωμία. Την αποκάλεσε Σχολή του Ζάγκρεμπ, δίνοντας όνομα σε ένα φυτώριο, απ’ το οποίο ξεπήδησαν ταλέντα που δε δίστασαν να πειραματιστούν με τα εργαλεία του κινουμένου σχεδίου. Στον τρισδιάστατο κόσμο της Ντίσνεϊ, αντιπρότειναν ένα περιβάλλον δυο διαστάσεων, αψηφώντας τους νόμους της φυσικής, φλερτάροντας έντονα με την avant – garde, θίγοντας υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα, αλλά και θεματικές που η κρατούσα λογική στο κινούμενο σχέδιο απέφευγε συνειδητά, όπως ο θάνατος ή τα γηρατειά.

Η Σχολή του Ζάγκρεμπ ανανέωσε την αισθητική του κινουμένου σχεδίου, παρουσιάζοντας έργο διαχρονικό, απελευθερώνοντας τους χαρακτήρες απ’ την ρεαλιστική απεικόνιση του κόσμου και τους δημιουργούς απ’ την παντοδυναμία μιας βιομηχανίας που διαμόρφωνε τα υλικά του animation, με άξονα την εμπορική του διάσταση.

Το αφιέρωμα διατρέχει την ιστορία του περίφημου στούντιο, απ’ το σχηματισμό του και την καθιέρωσή του τη δεκαετία του ’50, μέχρι και σήμερα.

Μέσα από 5 προγράμματα καταγράφονται χρονολογικά, η εξέλιξη της σχολής, οι συνέργιες των δημιουργών, οι οποίοι ελλείψει οικονομικών πόρων συνεργάζονταν στενά μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, η χρυσή εποχή των δεκαετιών του ’60 και του ’70 και η σύγχρονη μετεξέλιξή του, μετά την πρώτη της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Ξεχωριστά αναδεικνύεται το έργο του σπουδαίου πολυβραβευμένου καρτουνίστα Μποριβόι Ντοβνίκοβιτς – Μπόρντο/ Borivoj Dovnikovic- Bordo. Κορυφαία μορφή στο παγκόσμιο κινούμενο σχέδιο και όνομα – θρύλος της Σχολής του Ζάγκρεμπ, ο πρωτοπόρος Μπόρντο, στα 80 του χρόνια, εξακολουθεί να ανανεώνει μια τέχνη που υπηρέτησε για περισσότερα από 60 χρόνια. Ο Μπόρντο θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη με αφορμή το αφιέρωμα για να παρουσιάσει τις ταινίες του και να μιλήσει με το κοινό.

Βαλκανικό Πανόραμα

Στο φετινό πρόγραμμα του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια, οι ταινίες καταξιωμένων κινηματογραφιστών, όπως το απρόβλεπτο Aurora του Ρουμάνου Κρίστι Πούιου, ο Φθόνος / Envy του Τούρκου Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ που ανιχνεύει τα πολλαπλά πρόσωπα της ζήλιας και το Cirkus Columbia του Βόσνιου Ντάνις Τάνοβιτς, επίσημη πρόταση της Βοσνίας –Ερζεγοβίνης για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, συνδιαλέγονται με τις νέες δυνάμεις του βαλκανικού σινεμά που αναδύονται από τη Βουλγαρία, την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβενία κ.α. Οι δημιουργοί δίνουν σώμα στο βαλκανικό συναίσθημα, αντιπαραβάλλοντας στην αποδυνάμωση των κοινωνικών αξιών, τη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων. Σ’ έναν κόσμο αντιθέσεων, αποσάθρωσης και ομορφιάς, οι βαλκάνιοι κινηματογραφιστές χτίζουν τις ιστορίες τους με άξονα την ανασύνθεση του νέου οικογενειακού μοντέλου, μετά τον κατακερματισμό της παραδοσιακής μορφής πυρηνικής οικογένειας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ταινία του Σέρβου Όλεγκ Νόβκοβιτς, Άσπρος, άσπρος κόσμος / White, White World, με τον υπότιτλο Η όπερα του μεταλλωρύχου. Στον αργόσυρτο ρυθμό τάνγκο του συνθέτη Μπόρις Κόβατς, πένθιμα τραγούδια αναδύονται απ’ την μελαγχολία των Βαλκανίων, ερμηνευμένα από χαρακτήρες ηττημένους, αποδεκατισμένους που πασχίζουν να βρουν ισορροπία και νόημα στη ζωή τους, που αγκιστρώνονται απ’ όσα και όσους έχουν ανάγκη. Το σενάριο που υπογράφει η συγγραφέας και ποιήτρια Μιλένα Μάρκοβιτς, εστιάζει στις κατεστραμμένες ζωές των ηρώων, αντανακλώντας τα απομεινάρια μιας αποσαθρωμένης κοινωνίας όπως αυτή περιγράφεται με φόντο την πόλη Μπορ, στη νότια Σερβία.

Στην ίδια βιομηχανική ξεχασμένη πόλη, το Μπορ, εκτυλίσσεται και το Tilva Ros (συμμετοχή στο Crossroads 2008), πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του επίσης Σέρβου Νίκολα Λετσάιτς. Στο κατώφλι της ενηλικίωσης, οι χαρακτήρες του Tilva Ros, διεκδικούν μια θέση στον κόσμο των μεγάλων, ενώ ταυτόχρονα γραπώνονται από τον αυθορμητισμό της ηλικίας τους, αρνούμενοι να απολέσουν όσα τους ορίζουν. Οι σκεϊτάδες, δημιουργοί jackass βίντεο, ήρωες, υποδύονται τους εαυτούς τους, προσδίδοντας στην ταινία μια handmade αίσθηση, αυθεντικότητα στις ερμηνείες και νεανική διάθεση.

Μια διακριτή θέση, όχι μόνο στο νέο ρουμάνικο κινηματογράφο, αλλά και διεθνώς, κατοχυρώνεται επάξια στον πρωτοεμφανιζόμενο Φλορίν Σερμπάν και τη βραβευμένη με Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου ταινία του, Αν θέλω να σφυρίξω, σφυράω / If I want to whistle, Ι whistle (υποψηφιότητα της Ρουμανίας για την 83η απονομή των Όσκαρ). Ο Σερμπάν καταλύει το γεωγραφικό σύνορο που θέτει ο ίδιος, τη φυλακή και ψυχαναλύει τον ήρωά του, μέσα από μια ερωτική ιστορία, αλλά κι ένα οικογενειακό δράμα. Στο ζοφερό μέλλον που προδιαγράφεται για το νεαρό ήρωα, ο σκηνοθέτης αντιπροτείνει ένα παρόν που λειτουργεί άλλοτε σαν κλεψύδρα, κι άλλοτε σαν ασπίδα προστασίας. Διαυγές, ρεαλιστικό σινεμά, ένα συναισθηματικό εκκρεμές που παλινδρομεί μεταξύ φθοράς και ελπίδας.

Εντυπωσιακό είναι και το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Τούρκου Σερέν Γυτζέ, Πλειοψηφία / Majority. Έχοντας θητεύσει δίπλα στους Φατίχ Ακίν και Γιεσίμ Ουστάογλου, ο Γυτζέ, βουτά σε βαθιά νερά, επιχειρώντας την ανατομία της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας, ασκώντας δριμεία κριτική στις αναχρονιστικές δομές της. Υπό την αψίδα μιας ιστορίας ενηλικίωσης, ιδωμένη μέσα από τα μάτια ενός νεαρού αγοριού, γιο αστικής οικογένειας, το φιλμ αποτελεί μια σπουδή πάνω στην ατομική και συλλογική ευθύνη, στην αδράνεια του ενός μπροστά σε ένα ταχύτατα εξελισσόμενο περιβάλλον.

Απ’ την Τουρκία και η τελευταία – και πιο ώριμη – ταινία του Ρεχά Ερντέμ, Κόσμος / Kosmos. Ο εικαστικά άψογος Κόσμος του τούρκου δημιουργού, έρχεται σε αντιπαράθεση με τον σαθρό μικρόκοσμο των ηρώων του, σε μια ξεχασμένη απ’ το χρόνο συνοριακή πόλη. Εκεί θα οδηγηθεί ο κεντρικός χαρακτήρας του Ερντέμ, ένας θαυματοποιός με το χάρισμα να θεραπεύει το σώμα, αλλά όχι την ψυχή.

Ο Ρουμάνος Ράζβαν Ραντουλέσκου υπογράφει το σενάριο στο ντεμπούτο του Βούλγαρου Ντράγκομιρ Σόλεφ, Καταφύγιο / Shelter, προσδίδοντάς του λεπτές αποχρώσεις τόσο στη δόμηση της ιστορίας, όσο και στη σκιαγράφηση των ηρώων. Η οικογένεια, το χάσμα γενεών, η απάθεια και η ουσιαστική έλλειψη επικοινωνίας χαράσσουν θεματικά την πορεία της ταινίας, με οδηγό τον 12χρονο Ράντο και συνοδοιπόρους τους δορυφόρους που φωτίζουν ή συσκοτίζουν τον δρόμο του προς την ενηλικίωση.

αναρτήθηκε από ακτιβιστής